Hashimoto – różnorodne metody leczenia dietą

Choroby tarczycy stanowią ponad 300 milionów zachorowań na całym świecie. Większość z tych zaburzeń stanowi jednak niedoczynność tarczycy oraz autoimmunologiczna choroba Hashimoto. Ta ostania w ostatnich czasach jest dość powszechna i niestety dotyczy pacjentów zarówno borykających się z nadmiarem kilogramów jak i tych którzy nie mają problemu z wagą. Mówi się potocznie, że chora tarczycy to chory cały organizm. I jest w tym wiele prawdy. Niedostateczne wytwarzanie hormonów tarczycy oraz wpływ podwyższonego stężenia przeciwciał skutkuje pogarszającym się stanem zdrowia pacjenta oraz ryzykiem pojawienia się chorób współistniejących (mowa tutaj m.in. o cukrzycy, insulinooporności, nadwadze i otyłości, niepłodności, zaburzeniu gospodarki lipidowej, zaburzeniu gęstości mineralnej kości, depresji czy chorób o podłożu autoimmunologicznym – celiakii, RZS lub cukrzycy typu I. Z uwagi na to, że żaden narząd nie działa w oderwaniu od innych, więc na nieprawidłową pracę tarczycy reaguje wiele narządów, a to skutkuje tym samym pojawieniem się różnego rodzaju chorób. Podstawą leczenia tej jednostki chorobowej oprócz farmakoterapii jest oczywiście dieta. W niedoczynności tarczycy należy stosować zasady zdrowego żywienia, a w przygotowywaniu codziennego jadłospisu szczególną uwagę należy zwrócić na składniki pokarmowe. Szczególnie istotne dla prawidłowej pracy tarczycy są: jod, selen, żelazo, cynk. Istotne jest także ograniczenie produktów o właściwościach wolotwórczych. Niektóre substancje spożywcze zawierają substancje wolotwórcze, które mogą ograniczać przyswajanie jodu z pożywienia. Wśród tych substancji wymienia się tioglikozydy występujące w warzywach kapustnych (rożne kapusty, brukselka) oraz innych warzywach krzyżowych (kalafior, brokuł, jarmuż, kalarepa). W roślinach strączkowych, głownie w soi, znajdują się izoflawony sojowe, które mogą zahamować syntezę hormonów tarczycy (warto z nich zrezygnować zwłaszcza na początku diagnozy, kiedy hormony tarczycy nie są jeszcze ustabilizowane). Substancje antyodżywcze przeciwwskazane dla osób z niedoczynnością tarczycy, znajdują się także w rzepie i brukwi, orzechach ziemnych oraz gorczycy. Niekorzystne działanie tych substancji na tarczycę dotyczy przede wszystkim warzyw surowych. Gotowanie zmniejsza bowiem zawartość substancji „szkodliwych” o ponad 30 %. Również podczas rozdrabniania warzyw kapustnych tioglikozydy są rozkładane. Mrożonki tych warzyw zawierają mniejsze ilości substancji wolotwórczych niż warzywa w postaci surowej. Wolotwórcze działanie ww. produktów jest tym silniejsze im mniejsza jest podaż jodu w diecie. Dodatkowo należy zauważyć, że stosowanie dobrze zbilansowanej diety może zwiększać skuteczność procesu leczenia.

Istnieje jednak wiele sprzecznych informacji dotyczących zaleceń żywieniowych. „Przeszukując” internet można natrafić na wiele, dość dziwnych wskazówek dotyczących produktów zalecanych i przeciwwskazanych w opisywanej jednostce chorobowej. Najbardziej kontrowersyjnym pokarmem jest gluten i mleko krowie. Na chwilę obecną brak jest dowodów naukowych, randomizowanych badań klinicznych, metaanaliz, które jednoznacznie wskazują na konieczność zastosowania diety bezglutenowej i bezlaktozowej w chorobach tarczycy u osób bez celiakii, alergii czy nietolerancji glutenu i laktozy. Należy jednak wrócić szczególną uwagę na pacjentów przyjmujących dawki hormonów tarczycy powyżej 125 mg/d. Powinni oni być kierowani na badania w kierunku celiakii.

Osobiście uważam, że ograniczenie produktów zawierających gluten i mleko krowie może poprawić samopoczucie pacjenta. Jednak najbardziej profesjonalne jest wykonanie testów z krwi w kierunku alergii i nietolerancji pokarmowych. Wówczas mamy czarno na białym czy i ewentualnie z czego powinniśmy zrezygnować w naszej diecie. Dobrze jest także wykonać badanie krwi z rozkazem, sprawdzić poziom witaminy B¹², żelaza, kwasu foliowego, witaminy D³. Można pokusić się także o sprawdzenie przeciwciał w kierunku celiakii w klasach IgA i IgG. Parametry ambulatoryjne mogą w znaczący sposób odpowiedzieć nam na pytanie dotyczące naszych niedoborów. Wówczas dużo prościej jest ułożyć sobie jadłospis mając konkretne wytyczne. Jest natomiast rzesza osób, która z różnych powodów takich badań nie wykonuje. Podstawowym czynnikiem odwodzącym chorych jest cena tych badań. Nie liczcie na dobry dzień lekarza, który wam takie badania zleci. To się praktycznie nie zdarza. Niestety wszystko musimy wykonać prywatnie, we własnym zakresie, A na domiar złego istnieje duża szansa, że ostatecznie lekarz prowadzący powie wam, że wykonaliście te badania zupełnie niepotrzebnie.

Niezależnie od rodzaju stosowanej diety w przypadku występowania niedoczynności tarczycy i autoimmunologicznego zapalenia tarczycy należy uwzględnić stan zdrowia pacjenta, dobór odpowiednich produktów bogatych w składniki pokarmowe ważne przy tych j. chorobowych, kontrolę zapotrzebowania na energię w diecie, regularność posiłków oraz umiarkowaną aktywność fizyczną w godzinach porannych.

Opublikowano 20 Kwietnia 2017,

Autor: Monika Papuga Sobczak